Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken


Cornelis Vreeswijk press photo 1967.jpg

NaamCornelis Vreeswijk
Geboortedatum8 augustus 1937
Geboorteplaats Velsen
Overlijdensdatum12 november 1987
Overlijdensplaats Stockholm
BeroepDichter, Zanger
DisciplineMuziektheater
 Website
Externe databases:
IMDb
VIAF

Cornelis Vreeswijk (1937 – 1987) was een Nederlands-Zweedse zanger en liedschrijver. Hij was de oudste van vier kinderen. Zijn vader, Jacob Cornelis Vreeswijk, had een taxi- en garagebedrijf. In 1950 – Cornelis was toen dertien jaar oud – verhuisde het gezin naar Stockholm in Zweden, waar zijn vader als automonteur ging werken. Het gezin remigreerde in 1961 naar Nederland, maar Cornelis en zijn zuster Ida bleven in Zweden wonen.

Van links naar rechts: Cornelis Vreeswijk, Fred Åkerström (midden) en Gösta Cervin, tijdens een Vietnamdemonstratie op Hötorget in Stockholm, 28 augustus 1965
Vreeswijk debuteerde in 1964 met Ballader och oförskämdheter ("Ballades en brutaliteiten"). Zijn grote doorbraak kwam in 1968 met Tio vackra visor och personliga Person ("Tien mooie liederen en persoonlijke Person", een woordspeling op een Zweedse achternaam). Hij nam ook liederen op van Carl Michael Bellman (1740-1795, een Zweeds dichter) en Evert Taube (1890-1976), zijn directe voorganger als belangrijkste Zweedse troubadour. Vreeswijk was geliefd in Zweden, maar ook omstreden. Een aantal van zijn liedjes mochten niet op de radio gedraaid worden omdat men de teksten aanstootgevend vond. Vreeswijk lag ook meermalen in de clinch met de Zweedse belastingdienst en hij stierf in 1987 berooid.

Ook na zijn dood bleef Vreeswijks oeuvre in Zweden ongekend populair, getuige ook de Cornelis Vreeswijkdag, die jaarlijks in augustus in Stockholm wordt gehouden. Ook zijn sterfdag wordt nog altijd herdacht. In Stockholm is ook het Cornelis Vreeswijk Museum. Zijn zoon Jack Vreeswijk, geboren in 1964, is in de voetsporen van zijn vader getreden en vertolkt ook regelmatig diens repertoire.

In 1966 werd Vreeswijk door de VARA uitgenodigd naar Nederland te komen. Een single van De nozem en de non flopte. Zes jaar later verscheen zijn LP Cornelis Vreeswijk (1972) die met platina werd bekroond; er werden honderdduizend exemplaren van verkocht. Zijn volgende Nederlandstalige platen hadden echter weinig succes.

In 1973 verscheen zijn LP I stället för vykort ("In plaats van ansichtkaarten"), waarop hij stelling nam tegen de oorlog in Vietnam. Hij zette in 1978 teksten van Victor Jara op de plaat.

In 1974 reikte Prins Adrianus I van carnavalsvereniging de Pintenwippers uit IJmuiden aan Vreeswijk het grootkruis der Pintenwippers uit.

Vreeswijk nam nog een aantal andere Nederlandse platen op, maar die hadden geen commercieel succes. Zijn laatste Nederlandse LP, Ballades van de gewapende bedelaar, geldt als zijn beste Nederlandse plaat en benadert het niveau dat Vreeswijk in zijn Zweedse werk wist te halen.

In 1985 werd bij Vreeswijk leverkanker geconstateerd. Hij stierf twee jaar later op 50-jarige leeftijd. Hij is nooit Zweeds staatsburger geworden.

Hans van den Pol schreef een roman over de nadagen van Vreeswijk: ' Langs het pad naar de tempel' uitgegeven door Marmer. In november 2010 ging in Zweden een film over zijn leven in première, Cornelis.


Cornelis Vreeswijk heeft bijgedragen aan 3 productie(s).

Cornelis Vreeswijk heeft gewerkt in de volgende functies:


Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan Cornelis Vreeswijk heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum
Productie Functie Producent Seizoen Premièredatum In regie van
Cornelis Vreeswijk, de troubadour van IJmuiden Auteur (schrijver libretto, scenario) Amsterdams Kleinkunst Festival 2000/2001 3 april 2001 Evert de Vries
Aap Noot Mies Muziek Intermezzo 1997/1998 11 december 1997 Bram Vermeulen
Cornelis Vreeswijk, de troubadour van IJmuiden Muziek Amsterdams Kleinkunst Festival 2000/2001 3 april 2001 Evert de Vries
Vreeswijk & De Andersons Muziek De Andersons 31 oktober 2012 Karina Kroft


Genootschap

Op 27 mei 2000 werd te Westwoud het Cornelis Vreeswijk Genootschap opgericht. In 2001 werd het uit het Zweeds vertaalde stuk De Troubadour Van IJmuiden, over het leven van Vreeswijk opgevoerd, met Jules Croiset in de hoofdrol. In 2002 verschijnt er een Nederlandse hommage CD, een initiatief van het Cornelis Vreeswijk Genootschap en Peter Verschoor, die als correspondent in Zweden bevriend raakte met Vreeswijk. De cd Cornelis Vreeswijk- Een Hommage bevat naast bijdragen van Jack Spijkerman, Erik van Muiswinkel, Bob Fosko, Maarten van Roosendaal, Jeroen van Merwijk en Bram Vermeulen ook bekend en onbekend werk van Vreeswijk. Op 7 juni 2003 werd in IJmuiden een borstbeeld van Vreeswijk onthuld. Hans Polak maakte in 2003 een documentaire over Vreeswijk. In oktober 2006 brengt zanger Piter Wilkens een album uit als eerbetoon aan Cornelis Vreeswijk. It Fûgeltsje Yn Myn Gitaar bevat Friestalige bewerkingen van liedjes uit het repertoire van Vreeswijk.

Stijl

De zangstijl van Cornelis Vreeswijk is schatplichtig aan de blues, maar vooral diep geworteld in de Zweedse liedtraditie, de 'visa'. Internationaal kan hij het best worden omschreven als troubadour. Hij begeleidde zichzelf op gitaar, en werd soms ondersteund door een trio. Zijn teksten zijn maatschappijkritisch, met de nodige dosis sarcasme en humor.

In Nederland is hij vooral bekend van liedjes als De nozem en de non en Misschien wordt het morgen beter. Zijn bekendheid in Scandinavië is echter veel groter. Zijn oeuvre daar bedroeg zo'n 35 albums.

Singles

Single(s) met hitnoteringen in
de Nederlandse Top 40
Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
 Hoogste 
positie
 Aantal 
weken
 Opmerkingen 
Veronica 1972 2-9-1972 12 9
Veronica (EP) 1972 7-10-1972 tip
De nozem en de non 1972 7-10-1972 21 5

Externe Links

Bronnen