Benesh notatie

Uit TheaterEncyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken

<protect><type>thesau</type><id>80</id></protect>

Algemeen

Benesh notatie is een vorm van dansnotatie die is ontwikkeld door Rudolf en Joan Benesh in de jaren 1947 t/m 1955 met het primaire doel de choreografie van klassieke balleten vast te leggen, zoals componisten muziek noteren. Bij de introductie van hun onderzoek definieerde Rudolf Benesh hun schrift, dat hij de naam Choreologie meegaf, als; The aesthetic and scientific study of alle forms of human movement, by movement notation. In de nu ruim 50 jaar nadien, heeft het schrift zich inderdaad zo verder ontwikkeld. Het wordt behalve in (klassieke) dansgezelschappen en voor het de notatie van allerlei andere hedendaagse en traditionele dansvormen, gebruikt in de fysiotherapie, bewegingsstudies e.d. Het schrift is thans ook geheel gedigitaliseerd te gebruiken.

In Nederland

Het notatiesysteem werd in Nederland geïntroduceerd dankzij het pionierswerk van balletmeester bij Het Nationale Ballet Margot van Wilgenburg. Zij maakte kennis met dit systeem in de jaren dat het nog in ontwikkeling was en leerde het van Joan Benesh persoonlijk. Dankzij haar initiatief werd de Benesh notatie of choreologie in 1966 verder geïntroduceerd bij Het Nationale Ballet door Engelse Wendy Vincent Smith. Zij was danseres afgestudeerd aan de school van de Royal Academy of Dance en behoorde daarnaast tot een van de eerste lichtingen van gecertificeerde choreologisten van het in 1962 in Londen opgerichte Benesh Institute.

Het Nationale Ballet engageerde Wendy Vincent Smith in de eerste plaats als danseres, aangezien er in het tableau geen financiële ruimte was voor uitbreiding van de organisatie. De functie kreeg pas officieel een plaats in het tableau vanaf seizoen 1972/1973. Behalve haar werk binnen het gezelschap zowel als danseres, choreologiste en als assistent van Rudi van Dantzig voor de instudering van zijn balletten elders, nam zij Karel Schorer als privé-leerling in Beneshnotatie aan. Karel zou daardoor een latere studie choreologie aan het Benesh Instituut in Londen sneller kunnen afronden en hij werd voor het seizoen 1981 als 2e choreologist bij Het Nationale Ballet aangesteld en in later jaren in extra drukke perioden.

Voordien werd in 1976 Annabel Helmore als choreologiste aangesteld om Wendy Vincent Smith te gaan vervangen die in 1977 zou vertrekken. Op zijn beurt vervulde de danser Peter Boyes, die eveneens choreologie had gestudeerd deze positie van 1978 t/m 1980, opgevolgd door Merrilee Macourt tot en met seizoen 1987/1988, waarna Malin Thoors deze positie overnam en de functie en het belang van Benesh notatie voor een gezelschap al Het Nationale Ballet niet meer weg te denken was.

Wendy Vincent Smith werd in 1975 door het Benesh Institue benoemd tot Fellow of the Institute of Choreology, de hoogste onderscheiding van dit Instituut, als erkenning voor haar pionierswerk in Nederland.

Bronnen

  • Zie voor de ontwikkeling van de choreologie en het Benesh Intsitute, thans ondergebracht bij de Royal Academy of Dance: The Benesh Institute
  • Voor nadere uitleg over de werking van het schrift kan me op deze pagina een document downloaden: Hoe werkt Benesh