August von Kotzebue

August von Kotzebue

Naam	August von Kotzebue
Volledige naam	August Friedrich Ferdinand von Kotzebue
Geboortedatum	3 mei 1761
Geboorteplaats	Weimar
Overlijdensdatum	23 maart 1819
Overlijdensplaats	Mannheim
Discipline	Schrijver
Trefwoorden	Toneel
Externe databases:
	IMDb
	VIAF

August von Kotzebue (1761 - 1819), ook geregistreerd in de Productiedatabase als A. von Kotzebue was een Duitse toneelschrijver en diplomaat. Kotzebue was de meest gespeelde auteur van zijn tijd en veel populairder dan Friedrich Schiller en Goethe. Zijn stukken waren iedere keer een doorslaand succes. Men vroeg zich af wie beter schreef, William Shakespeare of Kotzebue.

Biografie

August von Kotzebue was de zoon van een ambtenaar. Hij richtte als student te Weimar een amateurtoneelgroep op, waarvoor hij drama's en komedies schreef. Hij ging na beëindiging van zijn juridische studies in 1781 naar Rusland, maakte carrière als schouwburgdirecteur en is door Catharina de Grote in de adelstand verheven. Na de dood van zijn vrouw in 1790 reisde hij rond in Europa. In 1795 trouwde hij met Christiane von Krusenstern. In 1800 werd hij gevangengenomen in Rusland en dreigde op transport naar Siberië te worden gesteld. In 1806 publiceerde hij satires op de overwinning van Napoleon Bonaparte. In 1813 werd hij consul en geheim raadgever in Koningsbergen.

In 1817 terug in Weimar werd hij uitgemaakt voor een veelschrijver. Verdacht door zijn reactionare houding en pen werd hij voor Russische spion gehouden. Als monarchist bepleitte hij beperking van de academische vrijheid. Kotzebue week uit naar Mannheim, alwaar hij door de student theologie Karl Ludwig Sand werd vermoord.

Theater CV

August von Kotzebue heeft bijgedragen aan 103 productie(s).

August von Kotzebue heeft gewerkt in de volgende functies:

• Bewerking - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Vertaling - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)
• Auteur (schrijver libretto, scenario) - Zie lijst (A-Z) of lijst (datum)

Het gehele overzicht van voorstellingen waaraan August von Kotzebue heeft meegewerkt, voor zover geregistreerd in de Theaterencyclopedie:

NB: Bij de carrièreoverzichten zijn de voorstellingen gekoppeld aan de premièredatum. Het kan echter voorkomen dat personen niet aan de première meewerkten, maar pas later bij de voorstelling betrokken raakten.

Curriculum Vitae Theatrum

Productie	Functie	Producent	Seizoen	Premièredatum	In regie van
Arlequin op het gemaskerd bal	Bewerking	Amsterdam Stadsschouwburg	1837/1838	24 januari 1838
Eduard in Schotland, of de nacht eens vlugtelings	Vertaling	Amsterdam Stadsschouwburg	1836/1837	20 oktober 1836
Eduard in Schotland of de nacht eens vluchtelings	Vertaling	Gezelschap J. Ed de Vries	1866/1867	23 april 1867
De Erfenis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Obelt, Kup en de Koning	1813/1814	18 juni 1814
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Nederduitsche Tooneelisten	1819/1820	20 maart 1820
Die Tochter Pharaonis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	28 oktober 1820
Die barmherzigen Brüder	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	1 november 1820
Fanchon, das Leyermädchen	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	6 november 1820
Der Educations-Rath	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	18 november 1820
Die Alpenhütte	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	23 november 1820
Das Landhaus an der Heerstrasse	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	6 december 1820
Braut und Bräutigam in einer Person	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	20 december 1820
Die Brandschatzung	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1820/1821	31 januari 1821
Der grade Weg der Beste	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	1 oktober 1821
Unser Fritz	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	10 november 1821
Der häusliche Zwist	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	21 november 1821
U.A.W.G. oder die Einladungkarte	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	19 december 1821
Die Brandschatzung	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	9 januari 1822
Der Lügner und sein Sohn	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	7 februari 1822
Die Wette, oder der Schauspieler Wieder Willen	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	25 februari 1822
Das Geständnis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1821/1822	9 maart 1822
Die Erbschaft	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1822/1823	31 augustus 1822
De indianen in Engeland of de dochter der natuur	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1823/1824	20 mei 1824
Het schimpdicht of de oogen-meester uit liefde (Das Epigramm)	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1823/1824	15 juli 1824
De verwarde schaking	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1825/1826	20 februari 1826
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1827/1828	24 september 1827
De Spanjaarden in Peru of de dood van Rolla	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1828/1829	8 februari 1829
Armoede en grootheid	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1829/1830	4 juni 1829
De verwarring	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1829/1830	28 september 1829
De verzoening, of de broedertwist	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1829/1830	2 november 1829
De arme dichter	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1829/1830	25 januari 1830
Het landhuis, aan den grooten weg	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1829/1830	15 april 1830
De kleine stad in Duitschland	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1831/1832	19 december 1831
Pachter Veldkomijn van Tippelskerken of Het door list verijdeld huwelijk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1832/1833	10 september 1832
Der arme Poet	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1832/1833	24 oktober 1832
Die Zerstreuten	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Deutsches Theater in der Amstelstrasse	1832/1833	25 oktober 1832
De moeder des huisgezins of Is er geen orde voor edele huisvrouwen	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1832/1833	8 november 1832
Het verloren kind	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1832/1833	8 november 1832
Feodora of Het meisje uit Siberië	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1832/1833	20 december 1832
De erfenis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1833/1834	16 oktober 1833
De lasteraar	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1833/1834	21 november 1833
De twee kleine Auvergnaten	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1833/1834	25 november 1833
De verwarring	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Hoedt en Bingley	1834/1835	29 oktober 1834
De verwarring	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Hoedt en Bingley	1834/1835	31 oktober 1834
De jaloersche vrouw bekeerd	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Hoedt en Bingley	1834/1835	4 november 1834
Robert Maxwell of De offerdood	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1834/1835	22 januari 1835
Onze Frits	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1834/1835	28 januari 1835
Robert Maxwell of De offerdood	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1834/1835	26 februari 1835
Het verdeelde hart	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1835/1836	21 maart 1836
Het beleg van Saragossa, of de bruiloftsdag van pachter Veldkomijn	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1836/1837	12 september 1836
De waarheidsminnaar	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1836/1837	12 oktober 1836
Het eerwaardig gezelschap	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1836/1837	25 februari 1837
De breinaalden	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1837/1838	30 augustus 1837
De bloedverwanten	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1837/1838	2 november 1837
De dood van Rolla, of de Spanjaarden in Peru	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Hoedt en Bingley	1837/1838	21 juni 1838
De gebannen Amor, of de achterdochtige echtgenooten	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1838/1839	25 oktober 1838
Johanna van Montfaucon	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1838/1839	13 december 1838
De Turksche gezant	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1838/1839	24 januari 1839
De verwarring	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1839/1840	16 september 1839
Het intermezzo of de landjonker voor de eerste maal in de residentie	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Amsterdam Stadsschouwburg	1840/1841	17 mei 1841
De gevaarlijke buurman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Rosenveldt	1842/1843	12 december 1842
Pachter Veldkomijn van Tippelskerken, of het door list verijdeld huwelijk	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Schoeman en van Lier	1852/1853	13 september 1852
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1859/1860	14 september 1859
Het schimpdicht (Das Epigramm)	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1859/1860	26 september 1859
Armoede en grootheid	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Tooneelgezelschap Boas & Judels	1860/1861	15 februari 1860
De pagiestreken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1860/1861	18 april 1861
De arme dichter	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1861/1862	27 oktober 1861
De onechte zoon	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1861/1862	19 januari 1862
De erfenis	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Roobol en Tjasink 1859-1862	1861/1862	1 februari 1862
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Tooneelgezelschap Boas & Judels	1862/1863	27 februari 1862
Het puntdicht	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Valois	1861/1862	31 maart 1862
Het spook	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Tjasink & Peters Roobol	1862/1863	8 september 1862
De Spanjaarden in Peru of de dood van Rolla	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1862/1863	12 oktober 1862
De Turksche gezant	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Valois	1862/1863	12 november 1862
De lasteraar	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1862/1863	8 januari 1863
De pagiestreken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Tjasink & Peters Roobol	1862/1863	16 februari 1863
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Van Ollefen en Haspels	1863/1864	8 januari 1864
Het nachtelijk spookuur of de vrouw is de baas	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Stoete en Compagnie	1864/1865	22 september 1864
Johanna van Montfaucon	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1864/1865	9 oktober 1864
De gevaarlijke buurman	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1864/1865	3 februari 1865
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Valois	1864/1865	5 april 1865
De verwarring	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1865/1866	1 februari 1866
De landjonker in Berlijn	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1866/1867	7 augustus 1866
De wijze vrouw in het bosch of de sprakelooze ridder	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1866/1867	18 augustus 1866
De verwarde schaking of de nacht der zotheid	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap J. Ed de Vries	1866/1867	31 augustus 1866
De dood van Rolla of de spanjaarden in Peru	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gebroeders van Lier	1866/1867	1 juli 1867
De pagiestreken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Albregt & Van Ollefen	1867/1868	21 april 1868
De verzoening of De broedertwist	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Tjasink & Peters Roobol	1867/1868	31 augustus 1868
De pagiestreken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Roobol & Tjasink 1868-1870	1869/1870	27 maart 1870
De onechte zoon	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Tjasink	1870/1871	20 november 1870
De onechte zoon	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gelegenheidscombinaties	1871/1872	5 november 1871
De verzoening of de broedertwist	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Albregt & Van Ollefen	1871/1872	15 januari 1872
De dood van Rolla of de Spanjaarden in Peru	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap H.W. Nieuwenhuis	1872/1873	29 december 1872
De pagiestreken	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Judels en Louis Bouwmeester Gezelschap Boas	1873/1874	19 maart 1874
De verzoening of de broedertwist	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1876/1877	22 december 1876
Armoede en grootheid	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch Tooneel (K.V.H.N.T.)	1878/1879	17 januari 1878
De lasteraar	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Moor en Veltman Van Ollefen	1879/1880	14 februari 1880
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Moor en Veltman Van Ollefen	1880/1881	27 november 1880
De verzoening of De broedertwist	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Moor en Veltman Van Ollefen	1882/1883	3 september 1882
Menschenhaat en berouw	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Gezelschap Louis Moor	1884/1885	1 maart 1885	Louis Moor
Notabelen	Auteur (schrijver libretto, scenario)	N.V. Het Tooneel	1915/1916	20 november 1915	Willem Royaards
Kwade luim	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Koninklijke Nederduitsche Tooneelisten	1823/1824	24 maart 1924
Vaudeville	Auteur (schrijver libretto, scenario)	Dertien Rijen	2006/2007	13 juni 2007	Dertien Rijen

Werk

Kotzebue schreef 211 toneelwerken, die echter grotendeels in de vergetelheid zijn geraakt. Zijn komedies schijnen geestig te zijn, met aardige motieven en vlotte dialogen. Ze waren gemakkelijk geschreven en handig in elkaar gezet. Kotzebue was vrijmoedig in erotische zaken in een voor die tijd ongewoon natuurlijke taal. In elk van de stukken werd altijd recht gedaan aan de zwakke in de samenleving. In Amsterdam zijn tussen 1790 en 1813 120 toneelstukken van hem opgevoerd. In 1791 werd de nieuwe Hoogduitsche schouwburg in Amsterdam ingewijd met Kind der Liebe. In 1796 werd zijn toneelstuk De Negers opgevoerd. Mensenhaat en berouw, Armoede en grootheid en De onechte zoon zijn familiedrama's met veel onverwachte wendingen en ontknopingen.

Willem de Clercq meende, nadat hij een opvoering had gezien in Bremen, dat Das Epigramm zijn beste toneelstuk was en van wezenlijk belang. Het werk Kruisvaarders werd als zedenbedervend en onchristelijk ervaren. Zelfs bibliotheken op de Aleoeten hadden vertaald werk van hem in bezit. Dat werd opgemerkt door zijn zoon Otto die samen met de broer van zijn stiefmoeder Adam Johann von Krusenstern de wereldzeeën bevoer.

Von Kotzebue en zijn literaire rivaal Goethe waren beiden vrijmetselaars. Een plezierige eenakter is het blijspel Der Freimaurer, dat onlangs in Duitsland en tegelijk in Nederland (vertaling M. G. Engelman) met succes opgevoerd werd voor een 'profaan' nieuwsgierig publiek.

Externe links

• Site over August von Kotzebue
• Diverse informatie over Kotzebue, uit vervlogen jaren, in het Nederlands en Duits
• Merel van Leeuwen deed onderzoek naar de populariteit van Von Kotzebue, en in het bijzonder de opvallende opvoeringsgeschiedenis van zijn stuk De Kruisvaarders, zowel in de Amsterdamse Stadsschouwburg als de verdere Europese verspreiding ervan. De scriptie is te vinden via de scriptiecatalogus van de Universiteit van Amsterdam.

Bronnen

• Productiedatabase
• Per karos naar St.-Petersburg. Reisdagboek van de Amsterdamse graanhandelaar Willem de Clercq uit het jaar 1816. Ingeleid en toegelicht door zijn achterkleindochter, Dr. M. Elisabeth Kluit.
• Ben Albach en Paul Blom (1985) Uit in Amsterdam. Van schouwburgen en kermissen tussen 1780 en 1813, p. 125. In: La France aux Pays Bas.

Mediabestanden

Zie de categorie August von Kotzebue van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

• Wikipedia