Alexandra Radius: Repertoire
Eenlevenlangtheater Alexandra Radius:
- Homepage Eenlevenlangtheater Alexandra Radius
- Biografie
- Repertoire
- Audio
- Video
- Volgens Alexandra Radius
- Volgens anderen
- Colofon
Repertoire
Op achtjarige leeftijd begint Alexandra Radius haar balletopleiding bij Nel Roos in Amsterdam. Al snel wordt zij ontdekt door Sonia Gaskell, die haar op 15-jarige leeftijd laat meetrainen bij Het Nederlands Ballet te Den Haag. Daar komt Radius in aanraking met de dansers en danseressen die in 1959 besluiten het Nederlands Dans Theater op te richten. Samen met haar toekomstige echtgenoot Han Ebbelaar gaat zij met deze initiatiefnemers mee. Tijdens haar dansperiode bij het NDT (1959-1968) komt een intensieve samenwerking met Hans van Manen (choreograaf/artistiek leider) tot stand. Zij danst o.a. in de balletten Symphony in Three Movements, Vijf Schetsen, Essay in de Stilte en Metaforen. In deze jaren leert zij ook Benjamin Harkarvy, Glen Tetley, Antony Tudor en John Butler kennen.
Van 1968-1970 is zij samen met Han Ebbelaar bij het American Ballet Theatre te New York geëngageerd. Zij leert daar niet alleen het klassieke romantische repertoire kennen (Giselle, Coppélia) maar werkt ook samen met Erik Bruhn en Dimitri Romanoff.
In 1970 keert het echtpaar Ebbelaar-Radius terug naar Amsterdam om solisten bij Het Nationale Ballet onder leiding van Rudi van Dantzig te worden. Zij dansen in alle avondvullende balletten (bijvoorbeeld De Schone Slaapster, Het Zwanenmeer, Romeo en Julia). Tot de door Radius gedanste George Balanchine balletten behoren onder andere Agon, Apollon Musagète, Concerto Barocco, Donizetti Variaties, Episodes en La Valse. Het ballet Onderweg is - na de terugkeer uit Amerika - hun eerste Van Dantzig ballet. Andere choreografieën van Van Dantzig waarin Alexandra Radius danst zijn Ramifications en Vier Letzte Lieder.
Choreograaf Hans van Manen, die in 1973 in dienst komt van Het Nationale Ballet, maakt voor haar onder andere Twilight, Daphnis en Cloé, Adagio Hammerklavier, Le Sacré du Printemps en Kwintet. Radius danst ook in de balletten van Toer van Schayk, de derde huischoreograaf van Het Nationale Ballet. Van zijn hand zijn onder meer I hate you too, Johnny en Landschap.
Samen met Han Ebbelaar geeft Alexandra Radius talloze buitenlandse gastvoorstellingen in bijvoorbeeld München, Berlijn, Londen, Parijs en New York. Met name in de periode 1973-1977 danst zij veel met Rudolf Nurejev.
In 1982 startte het echtpaar - naast hun solisten-verplichtingen bij Het Nationale Ballet - een vrije productie waarin zij een overzicht van het klassiek romantische repertoire brengen: Romantisch klassiek ballet. Na deze eerste vrije productie, volgen er nog meer. Han Ebbelaar besluit zijn danscarrière in 1986. Alexandra Radius neemt in 1990 afscheid met een tournee door het land met de vrije productie De ballerina, een tijdsbeeld.
Alexandra Radius trad in haar drieëndertigjare carrière op in hondertwintig balletten van meer dan veertig choreografen. Vijftien van hen creëerden speciaal voor haar ruim vijftig rollen. Hans van Manen gaf Alexandra Radius rollen in vijftien van zijn balletten. Benjamin Harkarvy, mede-oprichter van het Nederlands Dans Theater, maakte in negen choreografieën rollen voor Radius, Toer van Schayk en Rudi van Dantzig bij Het Nationale Ballet respectievelijk zes en vier.
Hieronder vindt u een zo volledig mogelijk overzicht van de premières van alle balletten waarin Alexandra Radius heeft gedanst.
Het Nederlands Ballet (1957-1959)
In 1954 werd Het Nederlands Ballet opgericht onder artistieke leiding van Sonia Gaskell. Het bestond uit tweeëndertig dansers en danseressen van wie de meesten uit haar eigen studio kwamen. Den Haag werd de standplaats van het nieuwe gezelschap. Gaskell stelde zich drie doelen: het instuderen van modern buitenlands repertoire door gastchoreografen, het stimuleren van jonge Nederlandse choreografen en het opbouwen van een internationaal repertoire van klassieke meesterwerken.
Alexandra Radius maakte in 1957 haar debuut bij het Nederlands Ballet. In 1959 ontmoette zij hier haar dans- en levenspartner Han Ebbelaar. Radius verdiende in die tijd honderdvijftig gulden bruto per maand, Ebbelaar kreeg 10 gulden per voorstelling.
Lees meer: Alexandra Radius: Repertoire - Het Nederlands Ballet
Nederlands Dans Theater (1959-1968)
In 1959 besloot een groep dansers, onder wie Jaap Flier, Marianne Hilarides, Rudi van Dantzig en balletmeester Benjamin Harkarvy, Het Nederlands Ballet van Sonia Gaskell te verlaten en een nieuw gezelschap op te richten: het Nederlands Dans Theater.
Alexandra Radius en Han Ebbelaar werden gevraagd om mee te gaan.
Lees meer: Alexandra Radius: Repertoire - Nederlands Dans Theater
American Ballet Theatre (1968-1970)
In de zomer van 1968 verhuisden Alexandra Radius en Han Ebbelaar naar New York om als solistenpaar bij het American Ballet Theatre te gaan dansen. Ze betrokken een klein appartement op Manhattan, in de Village op 156 Waverley Place. Ze witten de muren en hingen er wat schilderijen op die ze vanuit Nederland in hun handbagage mee hadden kunnen nemen. Ze stortten zich voor twee jaar in het Amerikaanse avontuur.
Lees meer: Alexandra Radius: Repertoire - American Ballet Theatre
Het Nationale Ballet (1970-1990)
Het Nationale Ballet is in 1961 ontstaan uit een fusie van het Amsterdams Ballet en het Nederlands Ballet. Het gezelschap werd achtereenvolgens geleid door: Sonia Gaskell (1961-1969), Rudi van Dantzig (1969-1991), Wayne Eagling (1991-2003) en Ted Brandsen (2003-heden).
In 1970 keert het echtpaar Ebbelaar-Radius vanuit New York, waar zij twee seizoenen gedanst hebben bij het American Ballet Theatre, terug naar Amsterdam om solisten te worden bij Het Nationale Ballet onder leiding van Rudi van Dantzig. Zij dansen in alle avondvullende balletten (bijvoorbeeld De Schone Slaapster, Het Zwanenmeer, Romeo en Julia).
Lees meer: Alexandra Radius: Repertoire - Het Nationale Ballet
Overig
Na altijd trouw verbonden te zijn geweest aan een gezelschap, kwam, toen Alexandra Radius en Han Ebbelaar aan het begin van de jaren '80 dansten bij het Nationale Ballet, het idee op om ter afwisseling ook eens met een eigen productie de Nederlandse theaters aan te doen.
Lees meer: Alexandra Radius: Repertoire - Overig